Techreus Google kreeg dinsdag de hoogste boete ooit opgelegd van de Europese toezichthouder voor mededinging: een bedrag van liefst 2,4 miljard euro. De reden hiervoor is de ‘illegale’ promotie van vergelijkingstool Google Shopping. Daarmee heeft Google volgens de Europese Commissie concurrerende prijsvergelijkers op internet benadeeld.
Google moet ook binnen 90 dagen aanpassingen doen, of extra bedragen betalen tot 5 procent van de wereldwijde dagelijkse omzet van moederbedrijf Alphabet.
De Europese Commissie presenteerde dinsdag een feitelijk overzicht, waarin wordt uitgelegd hoe Google zijn dominantie als zoekmachine heeft gebruikt om rivaliserende prijsvergelijkers uit te schakelen.
Google Shopping is het grafische blok dat verschijnt als je een zoekterm voor een product intypt bij Google. Bijvoorbeeld als je het woord ‘jurk’ intypt. Je krijgt dan een aantal foto’s met links naar retailers zoals H&M.
(klik voor uitvergroting)
Je krijgt ook gewone zoekresultaten voor het ingetypte woord te zien, maar een fors deel van het scherm wordt bezet door Google Shopping.
Google heeft zijn dominante positie als zoekmachine misbruikt om eigen resultaten voor shoppen te promoten
Waarom is dit alles een probleem? De Europese toezichthouder voor mededinging heeft gekeken hoe sterk Google's dominantie als zoekmachine is.
Google blijkt in de 31 landen van de Europese Economische Ruimte (EER) veruit de belangrijkste zoekmachine. Dat is al zo sinds 2008.
Onderstaande grafiek van StatCounter illustreert de dominantie van Google. Rivaliserende zoekmachines Yahoo en Bing staan op een onoverbrugbare afstand.
- bron: StatCounter
De dominantie van Google versterkt zichzelf als gevolg van netwerkeffecten, zo stelt de Europese Commissie.
"Hoe meer consumenten een zoekmachine gebruiken, des te aantrekkelijker die wordt voor adverteerders. De winst die daaruit voortvloeit kan ingezet worden om nog meer consumenten aan te trekken. De data die een zoekmachine over bezoekers vergaart kan ook weer gebruikt worden om zoekresultaten te verbeteren."
Het is niet verboden om de grootste zoekmachine te zijn. Maar volgens de Commissie is het wel problematisch dat Google zijn dominantie als zoekmachine gebruikt voor het promoten van een geheel andere dienst. Zeker als dit ten koste gaat van rivalen.
Wat bedoelt de Europese Commissie daar precies mee? De Commissie zegt dat ze zich heeft geconcentreerd op andere online prijsvergelijkers - en dus niet op sites waar je direct spullen kunt kopen zoals Amazon of bol.com in Nederland.
- bron: Shona Ghosh/Business Insider
In de woorden van de Commissie:
"Google has abused its market dominance in general internet search by giving a separate Google product ... an illegal advantage in the separate comparison shopping market."
Google Shopping duikt standaard bovenaan op bij zoekresultaten: het blok wordt getoond boven de zoekresultaten of aan de rechterkant.
Google Shopping lijkt hiermee uitgesloten van de algoritmes die Google normaal gesproken voor zijn zoekmachine gebruikt, aldus de Commissie. Dat levert een competitief voordeel op ten opzichte van rivalen - die moeten er zelf voor zorgen dat ze goed vindbaar zijn om hoog te eindigen in Google's zoekresultaten.
"Prijsververgelijkers in de EEA lopen het risico op achterstand te worden gezet door minstens twee verschillende algoritmes. Die werden voor het eerst toegepast in respectievelijk 2004 en 2011", aldus de Commissie. " De hoogst gewaardeerde rivaliserende online prijsvergelijker verschijnt pas op de vierde pagina bij de zoekresultaten, en anderen verschijnen nog later. In de praktijk betekent dit dat consumenten zelden rivaliserende prijsvergelijkers te zien krijgen in de zoekresultaten van Google."
Andere prijsvergelijkers verloren tot 85% van hun bezoek
De Commissie heeft vastgesteld dat het gedrag van Google ervoor gezorgd heeft dat rivaliserende prijsvergelijkers veel bezoek hebben verloren.
De Commissie concludeert:
85% drop in the UK, 92% drop in Germany, 80% drop in France: "These sudden drops could not be explained by other factors. Some competitors have adapted subsequently and managed to recover some traffic, but never fully."
Tegelijkertijd steeg het bezoek dat Google voor zichzelf genereerde.
Waarom een recordboete?
In de ogen van eurocommissaris Margrethe Vestager van Mededinging doet de boete van 2,4 miljard euro recht aan de duur en de ernst van gedragingen van Google.
De toezichthouder heeft gekeken naar de invloed van Google op online prijsvergelijkingen sinds 2008. De boete is gebaseerd op een schatting van de Commissie van hetgeen Google met zijn praktijken heeft verdiend.
De Commissie wil nog meer details over de zaak vrijgeven, maar heeft toestemming van Google en andere bedrijven nodig. Het gaat immers om commercieel gevoelige informatie.
Google gaf dinsdag in een reactie aan het niet eens te zijn het de analyse en de conclusies die de Europese Commissie heeft getrokken. Het bedrijf overweegt in beroep te gaan.